ELEKTRÄ°KLÄ° OTOMOBÄ°L (FRANSA)

EKO BLOG 1

I [Elektrikli otomobilin bazı bakımlardan ekolojik yararları olacağı konuÅŸulup duruyor.  Bununla birlikte dün yayımlanan bir gazete yazısı bu iyimser yaklaşımı az buçuk frenledi.  Fransa’da haftada bir yayımlanan, keskin mizah duygusuyla dikkat çeken, ama bu arada baÅŸka yayın organlarında pek yer almayan çarpıcı araÅŸtırmalara, saklı kalmış bilgilere de yer veren “Le Canard enchaîné” gözden kaçmış yeni bir raporun elektrikli otomobil konulu içeriÄŸini duyurdu.  Bu raporun mevcudiyetini, daha sonra, Çevre Bakanı kabul etti.]

Ekoloji Bakanlığına baÄŸlı ve ciddi araÅŸtırmalarıyla tanınan Ineris (Endüstriyel Çevre ve Riskler Enstitüsü) yeni raporunda elektrikli otomobilin bazı tehlikelere kapı açtığını saptıyor.  Bu araçlarda (ÅŸu anda) kullanılan “lithium”lu bataryaların bazı sakıncaları var.  Yapım sırasında bulaÅŸabileÅŸecek çok ufak madeni parçacıklar beklenmedik anlarda kısa devre yaratabiliyor.  Bu da yangına ya da patlamaya yol açan ısınmalara neden oluyor.  Bu anlamdaki birkaç olay ABD’de gözlemlendi ve birinde 700 kadar kiÅŸiyi belli bir alandan hızla uzaklaÅŸtırmak gerekti.  Bataryaların alev alması durumunda ne yapılması gerektiÄŸi (örneÄŸin su kullanıp kullanmama) konusunda fazla bilgi ve deneyim yok ÅŸu anda.  Lithium suyla temas ettiÄŸi zaman ÅŸiddetli bir tepki veriyor ve hemen alev alan bir gaz salıyor.

Dikkat çeken baÅŸka sakınca olasılıkları da var.  ÖrneÄŸin bataryalarını evlerinde dolduran kimseler, kendi elektrik baÄŸlantılarının uygunsuzluÄŸundan kaynaklanan sorunlar yaşıyorlar.  Öte yandan, bu tür araçların kullanımını kolaylaÅŸtırmak için bataryaların bazı merkezlerde (araçtakinin verilerek bir baÅŸkasının alınması gibi) deÄŸiÅŸ tokuÅŸ yapılması söz konusu.  Ama acaba baÅŸka birinin bu merkeze bırakmış olduÄŸu batarya ne ölçüde güvenilir durumda?

Bu bakımdan, BirleÅŸmiÅŸ Milletler’in baÅŸlatmış olduÄŸu bataryaların standardizasyonu çalışmasının mutlaka desteklenmesi gerekiyor.  Ama ne var ki, araç yapımcıları hızla bu alana girmekteler.  ÖrneÄŸin Paris Belediyesi, daha önce büyük baÅŸarıyla gerçekleÅŸtirdiÄŸi “Vélib” (kamuya açık bisiklet kiralama sistemi) benzeri “Autolib”, yani otomobil kiralama sistemini önümüzdeki Aralık ayında uygulamaya koyacak.  Bu sistemde binlerce elektrikli otomobil kullanılacak.  Otomobil fabrikalarının bu alandaki uluslararası anlaÅŸmaları, ya da standart geliÅŸtirmelerini beklemeye niyetleri yok gibi duruyor.

Bununla birlikte Ekoloji Bakanlığı (adı geçen rapordan esinlenerek) 20 Haziran’da kendi elektronik sitesinde kapalı otopark iÅŸleticilerine seslenen bir uyarı yaptı.  Elektrikli araçların belli koÅŸullarda zehirli gaz çıkarabildiÄŸini ifade eden uyarıda, otoparklarda bu tür araçların yan yana konulmaması gerektiÄŸi, aralarında 15 metrelik mesafe bulundurulmasının iyi olacağı önerildi.  [Jean-Michel Thénard, Le Canard enchaîné, 22.6.2011]

***
II Michel Armand Bilimsel AraÅŸtırma Ulusal Merkezi’nin (CNRS’in) bölüm baÅŸkanlarından biri.  Kurumdaki arkadaÅŸlarının “dahi” diye tanımladığı Arman saygın bir elektro-kimyacısı.  Özellikle bataryalar üzerindeki çalışmalarıyla tanınıyor ve 150 patent sahibi.  Armand 2010 Haziran’ında Kanada’daki bir bilimsel toplantıda yaptığı konuÅŸmada lithiumlu bataryaların ciddi tehlikeler taşıdığını, bunun yerine demir fosfatı temelli bataryaların mutlaka tercih edilmesi gerektiÄŸini söylemiÅŸti.
       
Bu konuÅŸma elektrikli otomobille ilgilenen çevrelerde bir skandal yarattı.  Çünkü lithium Fransa, Japonya ve bir ölçüde de ABD’deki (General Motors gibi) imalatçı firmaların tercih etmiÅŸ olduÄŸu teknolojiydi.  (ÖrneÄŸin Renault bu tür elektrikli otomobilleri yıl sonuna doÄŸru büyük sayıda piyasaya sürme çabası içindeydi.  Armand’ın iddiasının halk arasında duyulması pazarlama çalışmalarını ve satışları ciddi oranda etkileyebilirdi.)  Çin’deki ve ABD’deki diÄŸer firmalar ise demir fosfatı üzerinde çalışıyorlardı.

Armand o konuÅŸmasından sonra ağır baskılar altında kaldı.  Çalıştığı kurumdan sert uyarı geldi.  Öte yandan da emeklilik yaşından sonra araÅŸtırmalarına devam etme olanağı saÄŸlayacak statü de verilmedi.  Armand gözü kara biçimde kavgasına devam ediyor.  Bazı geliÅŸmeler de ona adeta hak verdiriyor.  ÖrneÄŸin Paris’te 27 Haziran’da posta idaresine ait elektrikli bir posta dağıtım aracı birden alev alırverdi.  Öte yandan Ekoloji Bakanlığı yeraltı otoparklarında elektrikli otomobillere ayrılacak yerler hakkında bir genelge yayımladı.  [Stéphane Foucart,  Le Monde, 29.6.2010]

[Gazetenin yazısı teknik ayrıntılarla devam ediyor.  Ayrıca Armand’ı destekleyen bilim insanlarının görüÅŸlerine yer veriyor.  Bunun yanında imalatçı firmaların yatıştırıcı tepkilerini de aktarıyor.  Elektrikli otomobilin büyük hızla geliÅŸmesi beklenen bugünkü ortamda, bu konunun firmalar arası, hatta devletler arası ciddi kapışma ve itiÅŸmelere neden olacağı düÅŸünülebilir, deniliyor yazıda.]

ELEKTRÄ°KLÄ° OTOMOBÄ°L VE EKOLOJÄ°

Elektrikli otomobilden söz ediliyor da, elektriÄŸin petrol, kömür, gaz gibi fosil yakıtlardan ve nükleer süreçten üretildiÄŸi görmezliÄŸe getiriliyor.  Elektrikli otomobil gaz salmıyor deniyor da, ADEMA’nın (Çevre ve Enerji Ajansı’nın) Temmuz 2009 tarihli notunda belirttiÄŸi gibi, üretimi sırasında salınan önemli miktardaki gazlar unutuluyor.  […]  Günün birinde dünyadaki herkesin bugün Avrupa’daki düzeyde (yani 1.000 kiÅŸiye 600 araç düÅŸercesine) otomobil sahibi olacağını düÅŸünürsek, bugün trafikte olan 1,2 milyar aracın 3,9 milyara varacağını görebiliriz.  Bunun ekolojik sonuçlarını düÅŸünebiliyor muyuz?  [Hervé Kempf, Le Monde, 6.10.2010]

Publicité